|
|
| |
O działalności matematycznej Izaaka Newtona »
 Urodził się w małej wsi Woolsthrope, w zachodniej prowincji Anglii, jako dziecko wyjątkowo słabe. Ojciec zmarł przed jego narodzeniem, chłopiec wychowywał się więc pod opieką matki i babki. Wskutek słabego zdrowia nie mógł pomagać w gospodarstwie rolnym swej matki; nie uczył się też dobrze w szkole początkowej. Choć był źle przygotowany, dostał się jednak na uniwersytet w Cambridge, gdzie odnalazł, właściwy dla swoich zainteresowań kierunek studiów. Dzieła Descartesa, Euklidesa, Keplera były jego drogowskazami w przyszłej, samodzielnej pracy. W 1668 roku Newton zbudował teleskop z umieszczonym wewnątrz zwierciadłem, co zainteresowało członków "Royal Society". Przyniosło to naszemu uczonemu nowy zaszczyt: zaliczono go w poczet członków tego towarzystwa. W uznaniu zasług otrzymał tytuł lorda. Od 1699 roku był dyrektorem mennicy.
Izaak Newton był duchowym spadkobiercą Galileusza, po którym miał dokończyć pracę nad odczytaniem przynajmniej pierwszych zdań z tajemnej księgi Wszechświata.
Zasługą Newtona jest wprowadzenie nowych pojęć, opisujących ruch planet we Wszechświecie. Według niego przyczyną spadku ciał jest zjawisko regularnego krążenia Księżyca dookoła Ziemi oraz Ziemi i innych planet dookoła Słońca. Wprowadził on również pojęcie siły grawitacji, jako siły przyciągania ciał. W przypadku planet wartości sił przyciągania zależą od odległości wzajemnej planet oraz od ich mas. Planety mogą zatem krążyć bez obawy zderzenia się, oddalenia lub zbaczania z ustalonej drogi. Newton uogólnił pojęcie przyciągania ziemskiego i dowiódł, że wartości sił, działających między poszczególnymi planetami, można bardzo dokładnie obliczyć. Wniosek jego wypływał ze słusznego założenia. Skoro obrót Księżyca dookoła Ziemi zależy od przyciągania ziemskiego, to w takim razie w jego ruchu powinny być zauważalne pewne nieznaczne odchylenia, wynikające z oddziaływania Słońca. Ono musi również, silniej lub słabiej przyciągać Księżyc, a wielkość siły przyciągania zależy od położenia Ziemi wraz z Księżycem w stosunku do Słońca. Te drobne nieregularności istotnie zauważono. Finezja obserwacji, wniosków i obliczeń prowadziła do dalszego ważnego odkrycia. Skoro przyciąganie utrzymuje Księżyc w stałej odległości od Ziemi, to i na Ziemi można sprawdzić działanie siły przyciągania pochodzącej od Księżyca. Ponieważ woda oceanów jest materią ruchliwą, przeto nie należy niczym innym tłumaczyć przypływu i odpływu, jak działaniem siły przyciągającej Księżyca. Z obliczenia mas wody, podlegających działaniu Księżyca, Newton obliczył jego masę. Z dalszych obserwacji i obliczeń ruchów Jowisza i Saturna wyciągnął wniosek, iż można obliczyć masy tych planet. Z obliczenia mas planet, należących do Układu Słonecznego, udało mu się obliczyć masę Słońca. Stąd dalsze rewelacyjne już wnioski, a mianowicie możliwość oceny ciężaru ciał na Księżycu, przeniesionych tam z Ziemi. Skoro bowiem wiadomo, jaka jest masa Księżyca, to staje się też wiadome, jaka panuje tam siła przyciągania. Oczywiście, że rozważania te, poparte rachunkiem, umożliwiają wyjaśnienie nawet małych różnic siły przyciągania ziemskiego na różnych szerokościach geograficznych.
Prace Newtona obejmowały zagadnienia z mechaniki, astronomii, optyki i matematyki. Sformułował trzy zasady dynamiki, odkrył prawo ciążenia powszechnego, rozwinął korpuskularną teorię światła (1675). Odkrył zjawisko rozszczepienia światła oraz aberrację chromatyczną. Stworzył też podstawy rachunku różniczkowego i całkowego.
Zapytano Newtona:
Jak dużo czasu potrzebował, aby sformułować odkryte prawa fizyczne?
Uczony odpowiedział:
Prawa, które odkryłem są bardzo proste. Sformułowałem je szybko, ale zanim do tego doszło, bardzo długo myślałem.
(WSiP S.A.)
O działalności matematycznej Izaaka Newtona »
« powrót do strony głównej Biografii
|
|
|
|
|
