Praca mechaniczna jest wykonywana wtedy, gdy pod dzia³aniem si³y cia³o jest przesuwane na pewn± odleg³o¶æ.
Praca jest wiêksza, gdy wykonuje j± wiêksza si³a lub gdy przesuniêcie (droga) jest wiêksze.
Wzór na pracê (oznaczan± liter± W) z rysunku:
Niech si³a F dzia³a na cia³o pod k±tem α do kierunku ruchu cia³a:
Po roz³o¿eniu si³y F na sk³adowe okaza³o siê, i¿ pracê wykonuje tylko sk³adowa FX. Z rysunku:
Wykonana praca wynosi wiêc:
I to jest ostateczny wzór na pracê, gdzie α to k±t miêdzy wektorem przesuniêcia s a wektorem dzia³aj±cej si³y F.
Jednostk± pracy w uk³adzie SI jest d¿ul:
Jeden d¿ul jest to praca wykonana si³± jednego niutona na drodze jednego metra, przy czym si³a ta dzia³a w kierunku przesuwania cia³a.
Rozpatrzmy poszczególne przypadki:
1. α = 0o => cosα = 1
wektor si³y ma zgodny zwrot ze zwrotem wektora przesuniêcia:
2. 0o < α < 90o => cosα > 0
wektor si³y tworzy z wektorem przesuniêcia k±t ostry:
3. α = 90o => cosα = 0
wektory si³y i przesuniêcia s± do siebie prostopad³e:
4. 90o < α < 180o => cosα < 0
wektor si³y tworzy z wektorem przesuniêcia k±t rozwarty:
5. α = 180o => cosα = -1
wektor si³y ma zwrot przeciwny do zwrotu wektora przesuniêcia:
W tym przypadku si³a hamuje cia³o i wykonuje pracê ujemn±.
Uwaga! W ca³ym tym dziale zak³adamy, ¿e warto¶æ si³y F jest sta³a.
